Sosyalleşmek, hem yetişkin hem de çocuklar için oldukça önemlidir. Okul, iş ve aile içerisinde iletişimimiz ne kadar etkili olursa, kendimizi bir o kadar iyi anlatır ve başarılara bir adım daha yakın oluruz. Çünkü sosyal kişiler özgüven sahibidir. Karşısındaki kişilere ne istediğini kolayca dile getirebilir. Yanlış anlaşılmaktan korkmaz ve çok iyi empati kurarlar. Bu nedenle bebeğimiz doğduğu an itibari ile ona sosyalleşme konusunda destek vermek isteriz. Peki, bunu nasıl yapabiliriz? Elbette oyuncaklarla! Eğlenceli ve kalıcı bir eğitimin yolu oyunlardan geçtiği için bebeklerin sosyal ilişkilerini güçlendirecek oyuncaklar seçmek gerekir.
Oyuncakların zekâ geliştirici, eğitici ve eğlendirici olduğunu çok iyi biliriz. Ancak sosyalleştirmesi kulağımıza biraz tuhaf gelebilir. Yazımızı okuyarak sosyal gelişime uygun oyuncak çeşitlerini ve oyuncaklar sosyalleşmenin nasıl mümkün olduğu konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz.
Parçalı bloklar
Bebeğimiz ile oyunlar oynayarak onu sosyalleşmesi için teşvik edebiliriz. Bunun için parçalı blokları kullanabiliriz. Parçalı bloklar ile oynamak için birkaç arkadaş daha gerekebilir. Bu nedenle aile bireylerini bir masa etrafına alıp blokları ortaya dökerek oyunlar oynayabiliriz. Bebeğimiz blokları nasıl dizdiğimizi izlerken bizimle iletişim kurmaya çalışacak ve yapını inşasına yardım etmekten memnun olacaktır. Elbette en çok yıkım aşamasında destek vermeyi severler.
Akranlarının çevresinde oyun oynayan bebekler, birbirlerinden ne görürlerse, aynısını yapmaya çalışırlar. Böylece her bir arkadaştan birçok kazanım sağlayabiliriz. Bebekler nasıl iletişim kurulacağını, empati kurmayı ve konuşmayı çevresinden öğrenirler. Onlara eğitim vermek yerine örnek olmak, onlar için en büyük ders olacaktır.
Bir şey inşa ederken yaşadığımız mutluluk ile yıkım aşamasındaki üzüntümüzü fark eden bebeklerimizin duyusal gelişimleri desteklenmiş olur.
Oyuncak bebekler
Her bebeğin kendine uygun bir oyuncak bebeği vardır. Bazen kendimizden büyük birine de sahip olabiliriz. Sonuç itibari ile bu oyuncak çeşidi ile oyun oynamak çok keyiflidir. Bebekler, oyuncağın gövdesine ve yüz kısmına bakarak vücut anatomisini keşfederler. Özellikle bebekler için bez bebek tercih edebilirsiniz.
Ağlayan, altını ıslatan ve konuşan bebekler ile yalnız oyun oynasalar da sosyalleşmeyi öğrenirler. Bebeğin neden ağladığını öğrenmeye çalışır. Ona mama verir, altını değiştirir ya da bebek uyusun diye onu ayağında sallarlar. Böylece empati kurmaya başlarlar. Mutlu ya da üzgün olmanın ne demek olduğunu anlarlar.
Oyuncak arabalar
Oyuncak arabalar ile yarış yapmak için bir yaşa sahip olmanıza gerek yok. Oturmayı öğrenen bebekler, arabalar ile oynamayı çok severler. Onları ellerine alır ve tekerleklerin dönüşünü seyrederler. Ardından yere bırakır ve arabanın hızla gitmesi için onu ittirmesi gerektiğini fark ederler.
Araba ile yarış yaparken heyecanlı birkaç cümle kurmanız ile bebeğinizin birçok kelime öğrenmesini sağlayabilirsiniz. Çünkü sizi pür dikkat seyrediyor olacaktır.
Peluş oyuncaklar
Peluş oyuncaklar beş çaylarını asla kaçırmaz! Bebeğinize bir peluş oyuncak alıp onun yumuşacık dokusunu hissetmesini sağlayabilirsiniz. Bu his başka hiçbir oyuncakta yaşanamaz. Peluş oyuncaklar güven ve rahatlık verir. Korkularımızdan uzaklaştırır ve yeteneklerimizin gelişmesine katkı sağlar. Bu kazanımlar bebekler için daha da büyük etkiye sahiptir. Çünkü onlar bütün ilgisini peluş oyuncaklara verirler.
Parmak kuklalar
Parmak kuklalar ile bebeğinize küçük gösteriler hazırlayabilirsiniz. Ona yüzümüzdeki organları tanıtırken öfke, endişe, heyecan ve mutluluk gibi duyguların ne demek olduğunu surat ifadeleriniz ve ses tonunuz ile anlatabilirsiniz. Böylece bebeğinizin duygusal gelişimi olumlu yönde etkilenir.
- Parmak kuklalar, her yaş için uygundur. Bu neden uzun ömürlü oyuncak kategorisinde de yer alırlar. Bebeğinize kuklalarla oynamayı zamanla öğretebilirsiniz. Sizi taklit ederken de empati yeteneğinin gelişimi desteklenmiş olur.
- Parmak kuklalarla oynamanın, çocukların sosyal, kelime ve dil becerilerini geliştirmenin yanı sıra hafıza becerileri, motor kontrol ve öz kontrol becerilerini öğreterek bilişsel gelişimini de destekler.
- Parmak kuklayı kullanmaya çalışan çocuk konuşmaya ve bir rol yapmaya çalışır. Böylece dil yeteneği gelişir. Ayrıca hayal dünyası da genişler. İstediği role girebileceğini keşfetmesi için ona destek olmanız gerekir. Bunu yaparsanız, iletişim yeteneklerinin ilerlemesini sağlayabilirsiniz.
- Parmak kuklalar, bebekler ve çocukların düşünce ve duygularını çekinmeden ifade etmelerini kolaylaştıran ve sosyal gelişimlerine yardımcı olan bir güvenlik duygusu sağlar.
- Duygusal zeka gelişimi, öğrenme sürecinde hayati bir bileşen olan kişilerarası zekanın beslenmesinde de önemlidir. Güçlü kişilerarası zekaya sahip olanlar, diğerlerinin duygularını, motivasyonlarını, arzularını ve niyetlerini doğru bir şekilde değerlendirebildikleri için, etraflarındakilerle etkileşimde ve onları anlamada daha iyi oldukları gösterilmiştir.
Hayvan figürlü, insan figürlü ya da çizgi film karakterli parmak kukla figürleri alabilirsiniz.
Top
Top ile oynayan çocuklar dışarı çıkmak isteyecektir. Çünkü en güzel top oyunları sokakta oynanır. Bahçeniz varsa bahçenizi yoksa da parkı tercih edebilirsiniz. Bunun için imkan yoksa, hava durumu kötü ise küçük toplar ile evde oyun oynayabilirsiniz ki zaten yürümeyen bebekler için dışarıda top oynamanın pek bir keyfi olmaz.
Top oynarken bebeğinizin sosyalleşmesi için ona doğru topu attıktan sonra “goool” diye seslenirseniz, ilgisi size doğru kayacaktır. İşte o anda hadi, sende bana topu at deyip bekleyin. Bunu tekrar ederek bebeğinizin hareket etmesini ve sizinle iletişim kurmasını sağlamaya çalışın.
Oyuncak telefon
Oyuncak telefon ile oynamak bebeklerin sosyal becerilerini güçlendirmek için çok fazla tercih edilir. Bunu sizin de denemenizi tavsiye ederiz. Bebeğinize telefonu uzatın ve siz de kendi telefonunuzu kulağına götürün ya da elinizi de telefon olarak kullanabilirsiniz. Ardından bebeğinizle muhabbet etmeye çalışın.
Telefon ilk açıldığında hangi kelimenin söylenmesi gerektiğini öğrenmesi de yeterlidir. Hem eğlenip hem de öğrenmek için eğitici oyuncak telefon çeşitlerini tavsiye ederiz. Her tuş farklı bir konuşma yapar ve bebeğiniz tuşlara basmayı öğrenirken dil gelişimi de bir yandan desteklenmiş olur.
Oyun hamuru
Oyun hamuru ile oynamak çok keyiflidir. Stresi azaltır ve rahatlamaya yardımcı olur. Ancak bebeğinizin oyun hamurunu ağzına sokmadığından emin olmak için onunla beraber oynamalısınız. Eğer oyun hamurunu keşfedecek kadar büyük değilse, biraz daha beklemek gerekebilir. Çünkü ısrarla hamuru ağzına koymaya çalışırlar. Onların keşifleri ağızlarında başlar ne de olsa.
Yanındayken oyun hamurunu sadece sıkıyor ve sizi taklit etmeye çalışıyorsa, biraz daha oynamasına izin verebilirsiniz. Çünkü oyun hamurları ile oynamak bebekler için çok faydalıdır. Dilerseniz, kendi oyun hamurunuzu kendiniz yapabilirsiniz. Böylece daha organik olur.
Oyun hamuru ile oynayan bebeklerin iletişim becerileri desteklenir. Hayal güçleri genişler ve bir şeyler üretmeye çalışırlar. Bu faydaların yanı sıra;
Üretimi teşvik eder – İster belirli bir aktivite ister serbest oyun olsun, çocuklar oyun hamuru ile yaratıcı olma ve kendilerini gerçekten ifade etme fırsatına sahiptir. Farklı renklerle ve ellerine geçen ek aksesuarlarla etkileşime girdikçe hayal güçleri çılgına dönebilir.
İnce motor becerilerini geliştirir - Ellerimiz küçük kaslarla doludur ve vücuttaki herhangi bir kas gibi egzersize ihtiyaçları vardır. İşte burada oyun hamurları devreye giriyor. Küçüklere ellerini egzersiz yapma şansı veriyor. Yuvarlama, yoğurma, ezme ve dürtme, bir kalemi veya kaşığı tutmak için güvendiğimiz kaslara iyi bir gerginlik veren eylemlerdir.
El-Göz koordinasyonunu geliştirir – Oyun Hamuru, çocukların fikirlerine uyacak şekilde hamuru manipüle etmek için ellerini veya araçlarını kullanarak koordinasyon becerileri üzerinde çalışmaları için güvenli bir alan sunar. Deneme yanılma, çocukların bu beceriyi geliştirmelerinin en iyi yoludur.
Çevrelerini keşfetmelerine destek verir – Oyun Hamuru etkinlikleri, meraklı bir zihin geliştirmeye yardımcı olur. Çocuklara bir şeyleri denemeleri için bir platform sağlar. Oyun Hamurlarını her zaman püre haline getirebilirler ve ilk seferde plana uygun gitmediyse tekrar deneyebilirler.
Konsantrasyon kurmalarını sağlar – Oyun Hamuru gibi dikkatli zaman ve rahatlatıcı aktiviteler, çocuklara oynarken ve eğlenirken odaklanmalarını ve konsantrasyonlarını geliştirme şansı verir. Bu, daha sonra ders saatinde dinleme ve odaklanma zamanı geldiğinde onlara yarar sağlar.
Yapbozlar
Bebekler için de yapbozlar olduğunu duymak şaşırtıcı olabilir. Belki de oyuncak mağazalarında görmüşsünüzdür. Büyük parçalı olan ve birkaç parçadan oluşan ahşap yapbozlar ile oynayan bebekler sosyal ilişkilerini olumlu yönde desteklemiş olurlar.
Neden sonuç ilişkisi kurar ve ortaya çıkan tabloyu görsel hafızalarına kaydederek birçok şeyi keşfederler. Psikologlar, bir çocuk etrafındaki dünya üzerinde hareket ettiğinde veya onu manipüle ettiğinde, bir çocuğun beyin gelişiminin önemli ölçüde etkilendiğini belirlediler. Bulmacalar bu önemli fırsatı sağlar. Çocuklar, bulmacalarla çalışırken çevreleriyle doğrudan çalışmayı ve şeklini ve görünümünü değiştirmeyi öğrenirler.
Bebeğinizle oyun oynarken jest, mimik ve ses tonunuzu çok iyi kullanmanız gerekir. Öfkenin nasıl bir duygu olduğunu ve üzülmenin ne demek olduğunu öğrenirken abartmamak gerekir. Onları korkutmak istemeyiz. Ayrıca Bebeklerin sosyal ilişkilerini güçlendirecek oyuncaklar seçerken bebeğinizin ayına ve gelişimine uygun olanları tercih etmelisiniz.