Yapboz (puzzle) yapmanın çocuklar için faydaları

Yapboz'un Faydaları

Yapboz (puzzle) yapmanın çocuklar için faydaları olduğu her yerde söyleniyor. Ancak bu faydaların ne olduğunu tam olarak bilen kişi sayısı oldukça az. Bu nedenle bu konuyu ele alıp bugünkü yazımızda puzzle yani yapboz oynamanın neden faydalı olduğundan bahsedeceğiz.

Yapboz çok faydalı ve keyifle oynanan bir oyundur. Peki, çocuklar için yapbozla oynamanın ne gibi faydaları vardır? Zekâ geliştirdiği doğru mu, çocuğum için kaç parçalı yapboz almalıyım ve daha birçok sorunun yanıtı ve detaylı bilgi için yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Yapbozla oynamanın faydaları

Yapbozla oynamanın çocuklar için faydaları oldukça fazladır. Her çocukta farklı bir olumlu etki görmek mümkün. Bazı çocukların odaklanma problemini azaltırken bazı çocukların dil gelişimlerini etkiler. Ayrıca zeka gelişimine büyük ölçüde faydaları vardır. Bu yapbozla oynama konusunda yapılan araştırmalar sonucunda netlik kazanmıştır. Zekâyı 4 puan yükselttiği ortaya çıkmıştır.

Zekâ gelişimine olan büyük katkısı dışında;

• Çocukların hayal dünyasını genişletir,
• Deneme yanılma yöntemini kullanmayı öğrenmelerini sağlar,
• El ve göz koordinasyonlarını destekler,
• Odaklanmayı arttırır,
• Bilişsel becerileri arttırır,
• Çocukları üretime teşvik eder,
• Eğiticidir,
• Eğlencelidir,
• Problem çözmeye teşvik eder,
• Görsel hafızayı geliştirir,
• Stresten uzaklaştırır,
• Dikkat eksikliğini giderir.

Geniş bir hayal dünyası demek, en zor anlarında kendilerini sahip oldukları eşyalarla tamamlayabilen çocuklar demektir. Çünkü bu tarz çocuklar bir oyuncak ile yüzlerce oyun türetebilirler. Büyüdüklerinde ise sahip oldukları hazineyi iş hayatlarına yansıtmakta zorluk çekmezler.

Deneme yanılma yöntemini kullandırmak oldukça önemlidir. Çünkü modern çağda yetişen çocuklar  her şeye sahip oldukları için bir yanlış yapmak dahi istemiyor ve bir kere yanıldıklarında o oyun ya da aktivite onlar için bitmiş oluyor. Bu kadar çok kabullenmek ve pes etmek, yanlış ve bunun önüne geçmek gerekir. Sabretmeyi ve azimli olmayı öğretmek için de deneme yanılma yöntemini kullanmalıyız.

Bazı çocuklar bir iş ile meşgulken nereye bakmalarını gerektiğini bilmiyorlar. Yanlış yere konsantre oldukları için de amaçlarına ulaşmakta zorluk çekiyorlar. Bu gibi oyunlar da bu eksikliği gidermeye katkı sağlıyor.

Odaklanma günümüz çocuklarının en büyük problemlerinden biri. Geneli hareketli bir yapıya sahipler. Bu nedenle bir yere odaklanmaları da bir hayli zorlaşıyor. Ancak yapboz ve oyun hamuru gibi odaklanmaya teşvik eden oyuncaklar ile bu problem kolayca ortadan kalkabilir.

Yapbozla oynamanın çocuklar üzerindeki olumlu etkilerinden biri de bilişsel becerilerini arttırmasıdır. Çocuklar bu oyunu oynarken akıl yürütür, değerlendirir ve karar verip motifleri doğru olana koymaya çalışırlar. Ayrıca üretime teşvik eder.

Genellikle bu tür oyunlar mantıksal beceriyi geliştirir. Böylece çocukları problem çözmeye teşvik eder. Bir yandan görsel hafızayı olumlu yönde etkiler. Renklerin ve görüntünün birbiri ile olan uyumunu çözmeye çalışırken tabloyu tamamlamak için önce beynimizde canlandırmamız gerekir.

Üzerindeki figürler ile hayvanları, gezegenleri ve daha çok birçok şey öğrenmek mümkün olduğundan eğiticidir. Bu oyunu oynarken herkes ayrı bir keyif alır ve bu da oyunun eğlenceli olduğunu ortaya koyar.

Yapbozla oynamanın çocuklar üzerindeki faydaları arasında stresten uzaklaştırması yer alır. Günümüz çocuklarında var olan stres, ebeveynlerini endişeye sokabiliyor. Ancak endişelenmek yerine bu tür oyunlar alıp çocuğunuzla oynayarak onu stresten uzaklaştırabilirsiniz. Çocukların asi, inatçı ve stresli hâl ve hareketlerine bir son vermek için yapbozla oynamasını tavsiye ederiz.

Hareketlilik modern çağın problemi hâline geldi. Çünkü her anne çocuğunun hareketli olduğunu belirtiyor. Bu çok normal bir durum, aslında. Salgın hastalıklar nedeniyle eve kapanan çocuklar, enerjilerini atamadıkları için bu hareketlilik her geçen gün artıyor. Düzensiz uyku, derslere adapte olamama, dikkat eksikliği, iyi bir şekilde beslenememe ve daha birçok sorunda hareketlilik problemi çözülmediğinde ardı sıra peşini takip ediyor. Diğer problemleri ele alıp çözmek için çocuğu açık hava etkinliklerine teşvik etmek ya da spor yapmasını sağlamak ile geçebiliyor. Ancak dikkat eksikliği problemi için yapbozla oynama ve özellikle oyun setleri içerisinde yer alan satranç gibi eğitici oyuncakları oynamaları gerekiyor.

Çocuklar için yapboz çeşitliliği

Çocuklar için üretilen yapbozların çeşitliliği gerçekten mükemmel. Bu çeşitlilik yapbozun zorluk derecesine, motiflerine ve bir de parça sayısına göre ayırt edilir. Genel olarak yapbozların bir kuralı vardır. Bu kural da çocuğun yaşı ne kadar büyükse, bulmacanın zorluğu da o kadar artar. Bu zorluk, birkaç etkenden oluşur: parçaların sayısının daha fazla olması ve boyutunun büyük olması, bir görüntünün ayrıntı düzeyinin artması için uygulanan renk tasarımının yanı sıra kalitesi de zorluk konusunu etkiler. Yapbozların malzemeleri karton ya da tahta olabilir. Bir diğer zorluk derecesi bu malzeme ile de değişebilir. Bebekler için ahşap malzeme kullanılır iken daha büyükler yani çocuklar için karton malzeme tercih edilir. Yapbozun sahip olduğu daha fazla sayıda parça, birbirini tamamlama konusunda daha fazla ayrıntı içeren küçük yapboz şekilleri, tek tek parçaları bir araya getirmeyi ve yapbozun tamamlanmasını zorlaştırır.

Yaşa göre yapboz faydaları

Bazı uzmanlar yapboz sayısının ve parçasının çocukların yaşı ile ilişkilendirilmesinin doğru olmadığını belirtiyor. Çünkü insanlar sevdikleri aktiviteler üzerinde daha fazla odaklanıyorlar. Böylece o konuda tecrübe edinip ustalaştıkları için bir sonraki zorluk derecesini kendiliğinden geçmiş oluyorlar. Çocuklar da aynı şekilde yaşı ne olursa olsun birden parçadan başlamak yerine küçük parçaları tamamlayarak başlamak zorunda kalabilir. Örneğin; on yaşında olan bir çocuk hiç yapboz ile oynamadıysa ve size kolay gelen bir motifi uzun zaman içerisinde tamamladıysa bu onu yapbozu sevmediği ya da tecrübesi olmadığı için zorlandığı anlamına gelebilir. Yapmanız gereken bu oyunu sevmesini sağlamak ve ona oyun hakkında ipuçları sunmaktır. Ayrıca belirtmek isteriz ki, yapbozu ne kadar erken sevdirir ve çocuğunuzun önüne koyarsanız, ona bir o kadar yarar sağlamış olursunuz. İşte genel olarak yaşa göre belirlenen yapboz çeşitleri ve yapboz oynamanın çocuklar üzerindeki olumlu etkileri…

1 yaşındaki çocuklar için yapboz oynamanın faydaları

Bir yaşındaki çocuklar için, kavraması kolay olduğu için şekilleri daha büyük olan ve ilgi çekici renklere sahip motifli ahşap yapbozlar idealdir. Ahşap yapbozlar veya ahşap çerçeve yapbozlar da sağlam oldukları için bebekler içinde uygundur. Bu tür yapbozların zorluk seviyesi kolaydır. Çünkü ilk olarak kolay yapboz oyunları ile başlamak gerekir. Motifi oluşturmak için birkaç şeklin bir araya getirilmesi yeterlidir. Çocukların ilgisini çekebilmek için parçalar yani motifler genellikle parlak renklerde tasarlanır. Hayvanlar ve araçlar gibi popüler motifler, çiftlikler ve meyveler gibi belirli temalar veya çocukların günlük yaşamlarından alıntılar gösterirler, bu da çocukların konuşma yeteneğini harekete geçirir ve kelime dağarcığını genişletir. Böylece yapbozların dil gelişimine katkı sağladığını anlayabiliriz.

2 yaş için yapboz çeşitleri

Bir yaş sona erince yapbozlar daha da eğlenceli hâle gelir ve parça sayıları artar. Artık 8 adede kadar ayrı yapboz parçasına sahip ahşap yapbozlar, iki yaşından büyük çocuklar için ilgi çekici hâle gelmiş olur. Set olarak bazı yapbozlar, artan sayıda parçaya sahip birkaç motif içerir ve bu nedenle daha fazla çeşitlilik sunar. Böylece çocuklar yapbozu birkaç kez oynayabilir. Bir motif iki parçadan, diğeri üç parçadan, sonraki dört üç parçadan oluşur. Genellikle iki yaş için üretilen yapboz malzemeleri kartondandır.

Sesli yapbozların olduğunu biliyor muydunuz? Sesli, sürükleyici yapbozlar da 2 yaşından büyük çocuklar için uygundur. Üstelik çocuklar bu oyunu oynarken daha fazla konsantre olur ve odaklanırlar. Odaklanmayı erken yaşta öğrenen çocuklar okulda daha fazla başarılı olurlar. Öğretmen konuşurken dikkatlerini bir şeylerin çekmesi gibi sıkıntılar yaşamazlar. Hayal dünyaları genişler, müzikli yapboz ile ritim tutmayı öğrenirler.

3 yaş için yapboz türleri ve yapbozla oynamanın faydaları

Çocuğunuz büyüdükçe yapboz parça sayıları da artar. Yapbozla oynamanın üç yaşındaki çocuklar için faydası oldukça fazladır. Bu yaş için sabit çerçeve ile yapılmış yapbozlar önerilir. Böylece köşelerdeki parçalara uyum sağlamalarını öğrenmiş olurlar. Parçaların sayısı birden fazlalaşmaz. Ancak daha küçük şekillerde olurlar.

Çocuklar el – göz koordinasyonlarını geliştirerek yapbozu tamamlar. 3 yaş için 24 parçaya kadar bir yapboz alabilirsiniz. Her kutuyu açtıklarında bir kerede oyunu tamamlamaları elbette zordur. Bu nedenle deneme ve yanılma yöntemi ile hareket etmeleri gerekir.

4-6 yaş için eğitici yapboz oyunları

Daha önce belirttiğimiz gibi küçük yaşta yapbozla tanışan çocuklar için artık yapboz yapmak daha kolay. Zorluk dereceleri artmış olsa dahi çocuklar yapboz konusunda deneyim kazanmış oldukları için bu oyunu daha büyük bir keyifle oynarlar. Parça sayısı artsa da, motifler daha zor olsa da oyunu kolay tamamlama nedenleri arasında;

• küçük yaşta oynadıkları için oyunun kurallarını bilmeleri,
• parçaların kenar şekillerine bakılarak uyum sağlandığını öğrenmeleri,
• renklerin büyük öneme sahip olduğunu anlamaları gibi ipuçlarına sahip olmaları yer alır.

Bazı çocuklar deneme yanılma yöntemi ile oyunu tamamlamaya devam ederken bazıları buldukları ipuçları ile sistematik olarak ilerler. 4 yaş itibari ile içerik açısından, bulmacalar artık daha karmaşık motifleri daha fazla ayrıntıyla gösterebiliyor. 5 yaşından büyük çocuklar için birçok yapboz yaklaşık 49 parça içerir, ancak 60 parçaya kadar olan yapbozlar da mümkündür.

İlkokul çağındaki çocuklar için yapbozla oynamanın faydaları

6 yaşındaki çocuklar bu oyun ilk defa tanışmış olsalar da, zaten yapboz parçalarını hedeflerine göre tanımlayabilir ve sıralayabilir. Genel resmi şekil ve renge göre ve ayrıca gösterilen motife göre bir araya getirmek için kendi stratejilerini kullanırlar.

 İlkokul çağı için yapboz parça sayısı artar ve 100’e kadar çıkar. 100 parçadan oluşan oyunlarda giderek daha zorlu hale gelir ve ayrıntılı nesneler, haritalar, orman ve dinozor manzaraları, renkleri birbirine benzeyen yapılar veya uzay gibi ayrıntılı motifler kullanılır. 8 yaşındaki çocuklar, önceki yapboz deneyimlerine bağlı olarak 260 hatta 500 parçalık yapbozları kolayca tamamlayabilirler. 3D yapbozlar en fazla yarara sahip olanlardır, uzay bileşenini oyuna sokar ve çocukların uzaysal hayal gücünü geliştirir.

 Zor yapboz oyunları ile başlamak yanlıştır. Unutulmamalıdır ki, yapbozun parça sayısı ve zorluk derecesi çocuğun bireysel gelişim düzeyine bağlıdır çünkü yapbozlar öncelik olarak eğlenceli olmalıdır. İlgi çekmeyen ve sıkıcı gelen bir oyunu oynarken kendimizi geliştirmemiz imkânsız.

Yapboz ile oynamak için kesin olarak yaş bilgisi vermek oldukça zor. Bu çocuğun ilgisi ve oyuncağın albenisi de bağlıdır. Eğer çocuğunuzu bu oyuncak ile küçük yaşlarda tanıştırırsanız, ilgisi daha erken yaşta gelişir. Ayrıca evde bu oyunu oynayan ebeveynler olursa, çocukların ilgisini çekmek daha kolay olur. Bu nedenle siz eşinizle küçük parçalı olanları oynarken çocuklarınıza büyük parçalı olanları sunup hep beraber oynayabilirsiniz.

İlkokul çağındaki çocuklar genellikle stres altındalar! Bu nedenle stresi yok etmek için ebeveynler ne yapacağını öğrenmek istiyorlar. Çünkü stres ortamında bir şeyler öğrenmek oldukça zor. Ayrıca strese giren çocuklar ne kadar çalışan ve zeki olsalar da başarılarını okul hayatında gösteremeyebiliyor! Bu da ailelerinin en çok üzüldüğü şeylerden biri oluyor. Yapboz oynayan çocuklar stresten uzaklaşır, bunu asla unutmayın. Ancak çocukları eğitici gördüğünüz bir oyun ile tanıştırırken onları baskı altına almamalısınız.

Çocukları baskı altına almadan bu oyunu sevdirmenin birçok yolu var. Birkaçını sizler için belirtmek isteriz.

Çocuklara yapboz oyunu nasıl sevdirilir?

Çocuğunuza bu oyunu sevdirmek için öncelik olarak sizin oynamanız gerektiğini belirttik. Unutmayın ki, siz onların karakterleri üzerindeki en etkili rol modellerisiniz. Konuştuğunuz kelimeler, günlük yaptığınız aktiviteler, birbirinize karşı olan tutumunuz ve daha birçok şey onların üzerinde çok büyük bir etkiye sahiptir. Çocuklar neyin doğru ya da yanlış olduğunu sizden öğrenir. Bu doğru ve yanlışlar da oynadığımız oyunları bile içerir. Oyunda yaptığınız hataları çocuğunuza söyleyerek onun yapmamasını sağlayabilirsiniz, mesela. Küçük bir uyarı yaptıktan sonra yapboz oyununu çocuklara sevdirmek için neler yapabileceğimizi liste hâlinde belirtelim.

1. Çocuğunuzun sevdiği karakterlere sahip yapbozlar tercih edin. Çizgi film karakterleri bu konuda oldukça etkili.
2. Yapbozu beraber tamamlayın ve ardından çocuğunuzu alkışlayın. Bir daha alkış almak için başka bir yapboz ile oynamasını isteyin.
3. Yapbozu tamamlayınca dışarı çıkabileceğiniz ya da onu parka götüreceğinizi söyleyin. Ödül sistemi eğitim konusunda görevin cazibesini her zaman arttırır. Ancak ödülü büyük tutmayın ve her konuda ödül kullanmayın.
4. Çocuğunuz yapboz yapmak ile ilgilenmiyor ya da tamamlama konusunda zorluk çekiyorsa, bu onun gelişimi ile alakalı değildir. Yapbozları sevmiyor olabilir. Herkesin hobileri farklıdır. Bununla birlikte modern çağda çocukları oyuncaklara yaklaştırmak, eskisi kadar kolay değil. Sürekli ellerinde altında duran tablet ve telefon nedeniyle oyun oynamak yerine video izlemeyi seçiyorlar. Bu yüzden onların gelişimlerini olumlu yönde ilerletmek için oyuncakları onlara sevdirmelisiniz. Bunu yapmanın en güzel yolu da çocuğunuzla beraber oyun oynamanızdır.
5. Yapbozu kendi seçmesine izin verin.
6. Oyunu oynarken bir hikâye uydurun. Her yapboz bir hikaye ile birleşince oyunun eğlencesi artacaktır.

Sizde faydaları saymakla bitmeyen Puzzle almak istiyorsanız. Sitemizden birbirinden güzel yapboz çeşitleri içinden birini en uygun fiyalara almanızı öneriyoruz.